Każde zobowiązanie finansowe wiąże się z określonymi kosztami. Ich wysokość jest regulowana za pomocą ustalonego wcześniej oprocentowania. Jeśli pożyczasz pieniądze, znając sposób ustalania odsetek możesz obliczyć wysokość rat. Jak widać, warto wiedzieć w jaki sposób działa cały mechanizm. W ostatnich miesiącach wprowadzono duże zmiany w związku z pandemią koronawirusa, więc warto być na bieżąco.
Wyjaśniamy, co to jest stopa procentowa oraz jakie są jej rodzaje!
Spis treści
Co to jest stopa procentowa?
Stopa procentowa to koszt (cena) jaki musi ponieść osoba pożyczająca kapitał od innej jednostki czy instytucji. Zgodnie z nazwą wartość tę zapisuje się jako procent od danej sumy, mierzony w ujęciu rocznym. Istnieją dwa główne rodzaje stóp procentowych: stopy banku centralnego ustalane przez Radę Polityki Pieniężnej oraz stopy rynkowe.
Stopa procentowa – rodzaje
Wiedząc już, co to jest stopa procentowa, warto przeanalizować jej poszczególne rodzaje. Ogromne znaczenie mają stopy procentowe Narodowego Banku Polskiego, których wysokość ustala RPP. Wśród których wyróżnia się stopy:
- referencyjną – jest zdecydowanie najważniejszą wartością. Aktualnie wynosi 0,1%. Oddziałuje na wysokość stóp na rynku międzybankowym WIBOR i WIBID. To właśnie od niej zależy maksymalne oprocentowanie kredytów czy pożyczek. Po zmianie wysokości stóp procentowych wynosi obecnie 7,2%.
- lombardową – warunkuje cenę, po której bank centralny udziela pożyczek bankom komercyjnym. Im stopa ta jest niższa, tym można liczyć na lepsze warunki kredytu. Aktualnie jest bardzo korzystna, bo wynosi tylko 0,5%.
- depozytową – informuje, ile bank centralny może zapłacić za deponowane środki przez banki komercyjne. Im wyższa stopa, tym więcej mogą zarobić na odsetkach. W tej chwili wynosi 0%, banki deponujące środki nie otrzymują żadnych odsetek!
- redyskontową weksli – określa po jakiej stawce bank centralny skupuje wierzytelności od banków komercyjnych. Są to zobowiązania klientów wobec banków, zabezpieczone wekslem. Im niższa stopa, tym więcej zarabia się na sprzedaży tych wierzytelności. W praktyce przekłada się to na to, że pożyczki są dla banków bardziej opłacalne i chętniej przez nie udzielane. Obecnie wynosi tylko 0,11%.
Stopy rynkowe mają dla klientów banków największe znaczenie. Są oferowane przez grupę największych banków na rynku międzynarodowym. Oznaczają stawki, po których banki udzielają między sobą kredyty. W przypadku zobowiązań w polskiej walucie obowiązuje stopa WIBOR (ang. Warsaw Interbank Offered Rate). Banki każdego dnia o godzinie 11:00 podają depozyt, jaki są w stanie przyjąć. Na podstawie ich stawek oblicza się średnią arytmetyczną, czyli fixing WIBOR.
Jak banki ustalają oprocentowanie kredytów i depozytów?
Oprocentowanie kredytów i depozytów jest ściśle zależne od wysokości stóp rynkowych. Banki ustalają koszty swoich usług głównie według nich, ale biorą pod uwagę też inne czynniki, jak m.in.:
- politykę pieniężno-kredytową banku centralnego,
- poziom inflacji,
- popyt i podaż kredytów.
Wartość WIBOR zmienia się codziennie, dlatego określa się tzw. terminy depozytowe – mogą trwać od jednego dnia do roku. Najpowszechniejszy jest WIBOR 3M, według którego wysokość stawki aktualizowana jest co trzy miesiące. Do stopy referencyjnej dolicza się prowizję oraz inne opłaty. Zgodnie z prawem maksymalne oprocentowanie kredytu oblicza się dodając do wskaźnika stopy referencyjnej 3,5%, po czym wynik ten mnoży się przez dwa. Na ten moment wynosi 7,2%.
W związku z pandemią Covid-19 i w założeniu przeciwdziałaniu negatywnych skutków dla gospodarki Rada Polityki Pieniężnej podjęła o decyzję obniżeniu stóp procentowych, by zwiększyć dostępność kredytów w gospodarce. Celem tego zabiegu jest pobudzenie konsumpcji przez gospodarstwa domowe i tym samym zwiększenie tempa cyrkulacji pieniądza w gospodarce. Chociaż oprocentowanie bazowe jest niskie, należy się spoedziewać, że banki utracone zyski odsetkowe będą chciały odzyskać poprzez podniesienie prowizji i opłat dodatkowych.
Czym różni się RSO od RRSO?
Każda osoba, która planuje kredyt, powinna też wiedzieć, co to jest stopa procentowa roczna oraz rzeczywista. Tradycją jest, że w reklamach widzimy i słyszymy stawki oprocentowania, które mają zachęcić klientów. Jest to tzw. oprocentowanie nominalne. Jest stosunkowo niskie, ponieważ zawiera wyłącznie stopę referencyjną oraz marżę. Banki oraz firmy pożyczkowe mogą jednak naliczać jeszcze sporo innych opłat, jak np. koszty prowadzenia rachunku, prowizje, składki na ubezpieczenie kredytu itp. Z tego względu o wiele ważniejszą wartością jest RRSO, czyli rzeczywista roczna stopa oprocentowania. Dzięki niej można oszacować faktyczną wysokość rat oraz całkowitą kwotę do spłaty.
Zanim weźmiesz kredyt, postaraj się dowiedzieć, co to jest stopa procentowa. Dzięki temu będziesz w stanie w bardziej odpowiedzialny i rozsądny sposób zdecydować się na takie zobowiązanie. Zanim podpiszesz umowę, zawsze dokładnie zapoznaj się z jej warunkami oraz oblicz wysokość raty!
