Jednym ze sposobów na zabezpieczenie kredytu jest instytucja poręczyciela, inaczej nazywanego gwarantem lub żyrantem. Taka osoba w razie potrzeby musi uregulować wszystkie niespłacone raty. Czy zawsze jest do tego zobowiązana? Wyjaśniamy, kiedy żyrant nie musi spłacać kredytu!
Banki i firmy pożyczkowe raczej nie podpiszą umowy z klientem, który ma niekorzystną sytuację finansową. Niemniej, nawet osoby z najlepszą zdolnością kredytową mogą w każdej chwili mieć kłopoty z uregulowaniem zadłużenia. Z tego względu jednym z warunków jest zabezpieczenie spłaty, np. w formie poręczenia. Dowiedz się, na kogo można się powołać, a także kiedy żyrant nie musi spłacać kredytu!
Spis treści
Kto może zostać żyrantem?
Kredytodawca zawsze chce zminimalizować ryzyko towarzyszące pożyczaniu pieniędzy. Kredytobiorca musi zapewnić dodatkowe źródło spłaty, na wypadek utraty płynności finansowej. W tym celu może m.in. wykupić ubezpieczenie, zastawić hipotekę albo wyznaczyć żyranta (inaczej poręczyciela lub gwaranta).
Osoba ta wyraża zgodę na uregulowanie pozostałej należności z własnych środków. Musi mieć ukończone 18 lat, a także powinna mieć dobrą zdolność kredytową. Skoro musi być zdolna do spłaty danego zobowiązania, jest sprawdzana dokładnie tak samo, jak kredytobiorca. Najrozsądniej jest poprosić o poręczenie kredytu osobę, którą darzy się dużym zaufaniem. Po wszystkim trzeba się rozliczyć, dlatego najlepiej jest unikać ewentualnych konfliktów czy niedopowiedzeń. Wiele osób wybiera na żyranta swojego członka rodziny, bliskiego przyjaciela albo ewentualnie zaufanego współpracownika.
Prawa i obowiązki żyranta
Poręczyciel musi podpisać umowę w banku, wraz z kredytobiorcą. Może negocjować jej warunki. Przede wszystkim warto ustalić, jaką część kwoty zobowiązuje się spłacić. Wiele osób np. deklaruje się, że pokryje podstawową sumę kredytu (bez dodatkowych opłat) lub jedynie jego część (np. połowę). Ważne jest też określenie czasu trwania poręczenia, szczególnie w przypadku wieloletnich zobowiązań. Niezwykle pomocne będzie zastrzeżenie w umowie, że bank (lub instytucja pozabankowa) w pierwszej kolejności będzie starał się wyegzekwować pieniądze z innych źródeł zabezpieczenia, jeśli takie zostały zastosowane.
Gwarant ma także prawo do tego, by być natychmiast poinformowanym o wszelkich kłopotach ze spłatą. Ma również wgląd do przebiegu całego procesu. Dzięki temu, gdy zauważy, że kredytobiorcy zdarzyły się opóźnienia, może z nim się porozumieć i przygotować się do ewentualnego przejęcia długu. Po wszystkim poręczyciel ma też prawo do odzyskania wyłożonych pieniędzy. Jeśli obie strony są sobie bliskie, zwykle nie ma z tym problemu. Niektórzy stosują jednak dodatkowe zabezpieczenia, np. przewłaszczenie.
Czy istnieją jednak okoliczności, kiedy żyrant nie musi spłacać kredytu? Oczywiście nie musi tego robić wtedy, gdy kredytobiorca spłaci całe zobowiązanie. Niestety, poza tym zgodnie z prawem nie ma takiej możliwości. Unieważnić umowę poręczenia można jedynie w chwili, gdy została zawarta niezgodnie z prawem. Jeśli żyrant jest osobą w pełni lub częściowo ubezwłasnowolnioną albo w stanie upadłości konsumenckiej, poręczenie jest nieważne. Podobnie jest w sytuacji, gdy podpis został złożony przez gwaranta, który był pod wpływem środków odurzających, środków farmakologicznych czy w stanie silnego wzburzenia (bo np. został zmuszony do poręczenia szantażem). Wtedy o unieważnienie można ubiegać się w sądzie.
Czy można wycofać się z poręczenia?
Czasem zdarza się, że gwarant w wyniku zdarzeń losowych wpadnie w kłopoty finansowe lub z innych względów nie chce już być poręczycielem. Prawo zakłada możliwość wycofania się z tego zobowiązania. Kiedy żyrant nie musi spłacać kredytu? Wtedy, kiedy bank wyrazi na to zgodę. Warunkiem koniecznym jest bezproblemowy przebieg spłaty. Jeśli kredytobiorca chociaż raz spóźnił się z ratą, nie można się już wycofać z poręczenia. W przypadku nienagannych postępów warto jednak spróbować. Wtedy bank poprosi swojego klienta o zastąpienie tego zabezpieczenia. Może być to m.in. hipoteka, weksel in blanco, cesja wierzytelności czy ubezpieczenie.
Co dzieje się w chwili, gdy żyrant nie może spłacić kredytu?
Niestety, może dojść do sytuacji, że ani kredytobiorca, ani żyrant nie są w stanie spłacić kredytu. Wtedy obie strony spotkają się z przykrymi konsekwencjami. Z reguły wierzyciel od razu uruchamia procedurę windykacyjną. Czy obie strony są winne po równo? Niekoniecznie. Kiedy żyrant nie musi spłacać kredytu? Wtedy, gdy komornik ściągnie cały dług z kredytobiorcy – uda się do niego w pierwszej kolejności. Uniknąć płatności można również w chwili, gdy windykacja po prostu nie ma już czego zająć. Wtedy zarówno kredytobiorca, jak i poręczyciel zostaną wpisani do Rejestru Dłużników Niewypłacalnych, a egzekucja zostanie umorzona.
Decydując się na kredyt warto być w pełni świadomym ryzyka, jakie wiąże się z takim zobowiązaniem. Niezwykle ważny jest wybór zabezpieczenia. Chociaż przeważają sytuacje, kiedy żyrant nie musi spłacać kredytu, nie jest to całkowicie bezpieczne rozwiązanie. Dobrze się zastanów, zanim poprosisz kogoś o poręczenie lub podpiszesz taką umowę!
