Wielu osobom wydaje się, że gdy bierze się kredyt, od razu zna się wysokość rat. Nie jest to jednak takie proste. Ich wartość można oszacować, ale nie da się tego dokładnie przewidzieć. Oprocentowanie jest zależne m.in. od stawki bazowej. W Polsce przy zobowiązaniach finansowych stosuje się tzw. Warsaw Interbank Offered Rate. Nie wiesz, co to jest? Nie musisz wpisywać „WIBOR co to jest” w wyszukiwarce, by czytać zawile artykuły. Przystępnie wyjaśniamy, w jaki sposób ta referencyjna wysokość oprocentowania wpływa na Twój kredyt!
Spis treści
WIBOR – co to jest?
WIBOR, czyli Warsaw Interbank Offered Rate, to średnia wysokość oprocentowania, która obowiązuje na polskim rynku międzybankowym. Oblicza się ją na podstawie średniej arytmetycznej wielkości oprocentowania podawanych przez największe banki działające w Polsce. Jest to po prostu stopa, według której polskie banki komercyjne udzielają sobie pożyczek.
Każdego dnia o godzinie 11.00 odbywa się tzw. fixing WIBOR – co to jest? Wówczas wszystkie największe banki komercyjne przedstawiają swoje stopy oprocentowania, po których mogłyby w danym momencie pożyczyć pieniądze innym bankom. Nie są to jednak dowolne stawki – muszą mieścić się pomiędzy ustaloną stopą lombardową oraz depozytową. Ich wysokość określa Rada Polityki Pieniężnej. Na podstawie ofert oblicza się średnią arytmetyczną, czyli właśnie WIBOR. Z tego względu wartość ta nie jest stała.
Rodzaje WIBOR – co oznaczają numery przy nazwie?
Można wyróżnić kilka rodzajów WIBOR, które rozróżnia się za pomocą cyfr i liter. Określają czas trwania pożyczki i wyjaśniają, jak szybko może zmienić się stopa oprocentowania kredytu. Stawki w praktyce zmieniają się codziennie, ale są aktualizowane właśnie po tym wyznaczonym terminie. W tym czasie stawka pozostaje niezmienna, ponieważ jest w tzw. depozycie.
Można wymienić dziewięć rodzajów WIBOR:
- ON (ang. overnight) – na jeden dzień;
- TN (ang. tomorrow/next) – na jeden dzień, licząc jednak od kolejnego dnia roboczego;
- SW (ang. spot week) – na tydzień;
- 2W (ang. two weeks) – na 2 tygodnie;
- 1M (ang. one month) – na 1 miesiąc;
- 3M (ang. three months) – na 3 miesiące;
- 6M (ang. six months) – na 6 miesięcy;
- 9M (ang. nine months) – na 9 miesięcy;
- 1Y (ang. one year) – na 1 rok.
W przypadku depozytów od SW do 1Y obowiązujący okres rozpoczyna się po dwóch dniach roboczych od daty zawarcia transakcji. Najpowszechniejszą stawką jest WIBOR 3M.
Jak WIBOR wpływa na wysokość rat?
Skoro mniej więcej wiadomo już, co to jest WIBOR, pora wyjaśnić, jaki ma wpływ na kredyt. Ponieważ reguluje wysokość odsetek, im jest wyższy, tym większe raty trzeba będzie spłacać. Analogicznie – kiedy jest niższy, należność też będzie mniejsza. Wahania te są zwykle raczej mało odczuwalne. W skali roku przekładają się jednak na bardzo wysokie kwoty. Zmiana o 1% może sprawić, że całkowita kwota spłaty będzie większa lub mniejsza od kilkunastu do nawet kilkudziesięciu tysięcy złotych!
Co warto jeszcze wiedzieć o WIBOR?
Chociaż niska wartość WIBOR wydaje się korzystną sytuacją, jest pozytywnym zjawiskiem dopiero w chwili, gdy już spłaca się kredyt. Decydowanie się na wzięcie kredytu w chwili, gdy notowania tej stopy są niskie, nie jest wcale rozsądne. Banki nie chcą być stratne – z tego względu zazwyczaj stosują wtedy odpowiednio wyższą marżę. Zgodnie z prawem mogą dość swobodnie regulować jej wysokość (oczywiście w określonych granicach). Ta jednak jest już niezmienna. Jeśli więc WIBOR wzrośnie, będzie się płacić nie tylko wysokie odsetki, ale też sporą marżę. Może się okazać, że wyjdzie się na tym znacznie gorzej.
Wiele osób wiedząc już, co to jest WIBOR, zastanawia się też, dlaczego ma on znaczenie dla klientów. W teorii określa przecież oprocentowanie dla pożyczek udzielanych między bankami. W chwili, gdy nasz bank pożyczy pieniądze, a następnie będzie chciał je udostępnić swoim klientom, chce przecież na tym zarobić, a nie stracić. Z tego względu zawsze ustala stosowną wysokość marży. W ten sposób może zdobyć satysfakcjonujący zysk z tej transakcji, sprawiając, że jest jak najbardziej opłacalna.
Co ciekawe, w związku z gwałtownymi działaniami NBP mającymi na celu ochronę gospodarki w trakcie pandiemii w ostatnich miesiącach odnotowaliśmy rekordowe spadki wartości WIBOR. Wynoszą nawet kilkadziesiąt procent! Niektórych takie okoliczności mogą zachęcić, ale wcale nie jest to najlepsza okazja do wzięcia kredytu. Wiele banków zaostrza teraz warunki umów i prowadzi bardziej surową selekcję. Łatwiej uzyskać wsparcie mogą jedynie osoby reprezentujące zawody kluczowe w obecnych warunkach, np. lekarze czy farmaceuci. Sytuacja jest jednak teraz tak niestabilna, że jeśli nie jest to konieczne, rozsądniej jest poczekać na dalszy rozwój wydarzeń.
Mając świadomość tego, co to jest WIBOR, biorąc kredyt szczególnie zwróć na niego uwagę. Zawsze powinieneś dokładnie sprawdzać wszystkie warunki umowy, a nie tylko oprocentowanie. Każde zobowiązanie finansowe to ogromna odpowiedzialność – upewnij się, że na pewno rozumiesz na czym polega i z czym się wiąże!
